Tâm Họa Mi
Chào buổi sáng quatdienna! Tâm Họa Mi đã quay trở lại với năng lượng tràn đầy đây! Hôm nay là thứ Sáu, ngày 19 tháng 12, bây giờ là 19 giờ 15 phút. Một buổi tối tuyệt vời để chúng ta cùng ngồi lại và bàn về những câu chuyện nóng hổi nhất trong thế giới công nghệ. Chị đẹp rất hào hứng được gặp lại bạn!
Sâm Uyên Bác
Chào bạn quatdienna, tôi là Sâm Uyên Bác. Thật tuyệt vời khi được đồng hành cùng bạn trong số Goose Pod này. Hôm nay chúng ta sẽ đi sâu vào một chủ đề khá nghiêm trọng nhưng vô cùng cần thiết: Ứng dụng hẹn hò bạn bè cho thanh thiếu niên Pháp bị cáo buộc giao trẻ vị thành niên cho kẻ săn mồi. Một tiêu đề nghe thôi đã thấy gai người rồi đúng không?
Tâm Họa Mi
Đúng là nghe rùng mình thật anh Sâm ạ! Khi nghe đến cụm từ 'hẹn hò bạn bè cho thanh thiếu niên', em cứ nghĩ đến những gì trong sáng, vui vẻ. Nhưng thực tế lại phũ phàng quá. Chúng ta đang nói về ứng dụng Wizz đúng không anh? Em nghe nói nó đang gây bão ở Mỹ lắm.
Sâm Uyên Bác
Chính xác, đó là Wizz. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì khi đối mặt với sự an toàn của con trẻ trên mạng? Đó là câu hỏi lớn chúng ta sẽ mổ xẻ hôm nay. Wizz, một sản phẩm 'made in France', đang bị cáo buộc là sân chơi của những kẻ săn mồi nhắm vào trẻ em, dù họ luôn miệng nói về an toàn và công nghệ cao.
Tâm Họa Mi
Anh biết không, em đã thử tìm hiểu về Wizz. Họ tự giới thiệu là 'L’app pour te faire des potes' - Ứng dụng để tìm bạn. Nghe rất thân thiện! Họ hứa hẹn 'niềm vui bất ngờ', 'cảm giác mới lạ'. Nhưng mà, cái cách nó hoạt động, vuốt trái vuốt phải, sao mà giống Tinder thế không biết! Tuyệt vời... theo một cách mỉa mai!
Sâm Uyên Bác
Đó chính là điểm mấu chốt, Tâm ạ. Cơ chế 'swipe' hay vuốt màn hình đó đã trở thành tiêu chuẩn của các ứng dụng hẹn hò người lớn. Wizz áp dụng nó cho đối tượng thanh thiếu niên, từ 13 đến 21 tuổi. Vấn đề là tờ báo The Hill của Mỹ vừa phanh phui một sự thật động trời: một nhà báo 28 tuổi đã tạo tài khoản giả làm trẻ 16 tuổi một cách dễ dàng.
Tâm Họa Mi
Trời ơi, 28 tuổi mà đóng giả 16 tuổi trót lọt sao? Chị đẹp không thể tin nổi! Em tưởng họ có công nghệ gì ghê gớm lắm chứ? Em đọc thấy họ khoe là dùng trí tuệ nhân tạo, rồi xác minh danh tính gì đó cơ mà. Hóa ra chỉ là 'lời nói gió bay' thôi hả anh?
Sâm Uyên Bác
Họ tuyên bố sử dụng công nghệ AI tiên tiến, hợp tác với Yoti để xác minh độ tuổi qua ảnh selfie, rồi dùng Bodyguard để lọc tin nhắn. Nhưng thực tế chứng minh ngược lại. Nhà báo của The Hill không cần kỹ năng hacker siêu hạng gì cả, anh ta làm điều đó 'facilement' - một cách dễ dàng. Thật tuyệt vời cho... những kẻ xấu, nhưng là thảm họa cho phụ huynh.
Tâm Họa Mi
Thế mà trước đây, khi bị phát hiện lỗi bảo mật, Wizz còn biện hộ là do 'kỹ năng kỹ thuật hiếm có' của chuyên gia mới qua mặt được hệ thống. Giờ thì ai cũng làm được. Nghe cứ như chuyện đùa ấy anh nhỉ? Mà ứng dụng này là của công ty nào vậy anh? Nghe bảo là 'đại gia' công nghệ Pháp?
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy, Wizz thuộc sở hữu của Voodoo, một cái tên sừng sỏ trong làng game mobile và cũng là chủ sở hữu của ứng dụng BeReal nổi tiếng. Voodoo không phải là tay mơ, họ có hàng tỷ lượt tải game trên toàn cầu. Wizz ban đầu chỉ là một dự án thử nghiệm ra mắt năm 2019, nhưng giờ nó đã trở thành tâm điểm của rắc rối.
Tâm Họa Mi
Voodoo thì em biết! Mấy game giết thời gian của họ em chơi suốt. Không ngờ họ lại đứng sau vụ này. Mà anh ơi, em thấy bảo Wizz từng bị gỡ khỏi App Store và Google Play rồi đúng không? Sao bây giờ lại xuất hiện và lại dính phốt nữa thế này? Chẳng lẽ họ không sửa chữa gì sao?
Sâm Uyên Bác
Câu chuyện ly kỳ nằm ở chỗ đó. Tháng 1 năm 2024, Wizz đã bị gỡ bỏ sau các bê bối liên quan đến 'sextortion' - tống tiền tình dục nhắm vào trẻ vị thành niên. Họ quay lại vào tháng 3 với lời hứa về hệ thống kiểm soát tuổi tác mới. Nhưng vụ việc của The Hill hôm 7 tháng 12 vừa rồi cho thấy 'bình mới mà rượu vẫn cũ'.
Tâm Họa Mi
Thật đáng sợ. Tống tiền tình dục trẻ em là tội ác không thể dung thứ. Em cứ nghĩ đến cảnh một đứa trẻ 13, 14 tuổi ngây thơ lên mạng tìm bạn, rồi gặp phải những kẻ biến thái. Wizz hứa hẹn rằng trẻ 14 tuổi chỉ được chat với bạn 13, 14, 15 tuổi thôi. Nhưng nếu kẻ đó 28 tuổi mà hệ thống nhận diện là 16 thì... ôi thôi rồi!
Sâm Uyên Bác
Đó là lỗ hổng chết người. Họ xây dựng một bức tường ngăn cách các độ tuổi, ví dụ nhóm 13-15 tuổi chơi với nhau, nhưng cái cổng vào bức tường đó lại không có khóa chắc chắn. Kẻ săn mồi chỉ cần một chiếc mặt nạ - theo nghĩa bóng, hoặc đôi khi chỉ là khai gian ngày sinh - là có thể bước vào sân chơi của lũ trẻ.
Tâm Họa Mi
Tuyệt vời... ý em là tuyệt vời cho bài học cảnh giác của chúng ta. Nhưng mà anh Sâm này, tại sao một công ty lớn như Voodoo lại để chuyện này xảy ra? Họ có đội ngũ kiểm duyệt 24/7 cơ mà? 20 người trực chiến liên tục, nghe cũng oách lắm chứ bộ? Hay là 20 người thì không đủ cho hàng triệu người dùng?
Sâm Uyên Bác
Em hỏi rất đúng trọng tâm. 20 người cho một ứng dụng có hàng chục triệu lượt tải về thì chẳng khác nào muối bỏ bể. Dù họ có dùng AI của Hive để quét hình ảnh, nhưng AI không thể hiểu hết được mưu mô của con người. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì? Là công nghệ chưa thể thay thế hoàn toàn sự giám sát của con người và cha mẹ.
Tâm Họa Mi
Đúng là máy móc vẫn chỉ là máy móc. Chị đẹp thấy lo quá. Mà anh ơi, vụ này ở Mỹ đang ầm ĩ lắm, họ còn lôi cả luật pháp vào cuộc đúng không? Em nghe nói có cái luật gì đó tên là KOSA? Nghe như tên một loại bánh ngọt ấy, nhưng chắc là nghiêm trọng hơn nhiều?
Sâm Uyên Bác
KOSA là viết tắt của Kids Online Safety Act - Đạo luật An toàn Trực tuyến cho Trẻ em. Nó không ngọt ngào như bánh đâu, mà là 'thuốc đắng' cho các công ty công nghệ. The Hill đang kêu gọi Quốc hội Mỹ thông qua luật này để buộc các nền tảng phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu thiết kế của họ gây hại cho trẻ em.
Tâm Họa Mi
Vậy là Wizz đang đứng trước đầu sóng ngọn gió rồi. Từ một ứng dụng 'kết bạn vui vẻ', giờ thành mục tiêu của các nhà làm luật. Mà em thắc mắc, cái công nghệ xác minh tuổi của họ, cái Yoti gì đó, nó hoạt động ra sao mà lại để lọt lưới dễ dàng thế? Anh giải thích cho em và quatdienna hiểu thêm đi.
Sâm Uyên Bác
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần quay ngược thời gian một chút và đi sâu vào kỹ thuật. Wizz sử dụng dịch vụ của Yoti, một công ty có trụ sở tại London. Yoti cung cấp giải pháp ước tính độ tuổi qua khuôn mặt. Về lý thuyết, thật tuyệt vời: bạn chụp selfie, AI phân tích các đặc điểm lão hóa trên da, cấu trúc xương để đoán tuổi.
Tâm Họa Mi
Nghe xịn sò thế! Giống như mấy cái filter đoán tuổi trên TikTok hay Facebook ngày xưa em hay chơi. Chị đẹp lúc nào cũng được đoán là 18 tuổi, hi hi! Nhưng mà đùa thôi, cái này là xác minh để vào ứng dụng, nó phải chính xác hơn chứ anh? Nó có bắt mình nộp chứng minh thư không?
Sâm Uyên Bác
Yoti có nhiều cấp độ. Cấp độ cơ bản là 'ước tính tuổi' qua selfie, không cần giấy tờ, nhằm bảo vệ quyền riêng tư và dữ liệu người dùng - đây là điểm họ luôn vin vào. Họ nói rằng 'dữ liệu của bạn là riêng tư', ảnh chụp xong là xóa ngay. Nhưng chính cái sự 'tiện lợi' và 'riêng tư' đó lại là kẽ hở. AI có thể bị đánh lừa bởi ánh sáng, góc chụp, hoặc đơn giản là khuôn mặt trẻ hơn tuổi thật.
Tâm Họa Mi
À, ra thế! Tức là nó chỉ 'đoán' thôi chứ không 'biết' chắc chắn. Bảo sao mà sai sót. Em nhớ lại cái vụ Wizz bị gỡ hồi tháng 1 năm 2024. Lúc đó là do Google và Apple nhận được cảnh báo từ Trung tâm Quốc gia Chống Khai thác Tình dục (NCSE) của Mỹ. Nghe cái tên tổ chức là thấy mức độ nghiêm trọng rồi.
Sâm Uyên Bác
Chính xác. Lúc đó, NCSE đã gửi bằng chứng cho thấy Wizz là công cụ cho các vụ tống tiền tình dục. Apple và Google đã hành động rất nhanh, gỡ bỏ ứng dụng ngay lập tức. Apple nói họ 'coi trọng các vi phạm', còn Google thì viện dẫn chính sách cấm nội dung tạo điều kiện cho lạm dụng trẻ em. Đó là một cú tát mạnh vào Voodoo.
Tâm Họa Mi
Thế mà Voodoo vẫn cố đấm ăn xôi để quay lại nhỉ. Em đọc thấy họ có hơn 14 triệu lượt tải xuống từ hồi 2023 rồi. Một con số khổng lồ! Chắc vì lợi nhuận lớn quá nên họ không nỡ buông. Mà anh biết không, Wizz còn có tính năng 'boost' hồ sơ, kiểu như trả tiền để được nhiều người thấy hơn. Kinh doanh trên sự kết bạn của trẻ con!
Sâm Uyên Bác
Đó là mô hình kinh doanh 'freemium' điển hình. Tải miễn phí, nhưng muốn nổi bật thì phải trả tiền. Điều này càng thúc đẩy tâm lý muốn được chú ý của thanh thiếu niên. Voodoo, công ty mẹ, vốn nổi tiếng với các game 'hyper-casual' - game đơn giản, dễ chơi, dễ nghiện. Họ áp dụng đúng tư duy làm game đó vào ứng dụng xã hội này: tạo ra sự kích thích liên tục.
Tâm Họa Mi
Đúng là phong cách 'mì ăn liền' nhưng hậu quả thì lâu dài. Em thấy bảo Wizz không có tính năng kiểm soát của phụ huynh nào cả. Tức là bố mẹ không thể biết con mình đang chat với ai, làm gì trên đó. Thế thì khác nào thả con ra giữa chợ rồi bảo 'chơi vui nhé, an toàn lắm'? Tuyệt vời... cho những kẻ xấu!
Sâm Uyên Bác
Đó là một trong những lời chỉ trích nặng nề nhất. Wizz tự hào về 'không gian riêng tư' cho trẻ, nhưng lại tước đi quyền giám sát của cha mẹ. Họ nói có quy tắc cộng đồng, cấm khỏa thân, cấm ma túy, nhưng việc thực thi thì dựa vào báo cáo của người dùng và AI quét. Mà AI thì... như chúng ta đã thấy, còn nhiều hạn chế.
Tâm Họa Mi
Em còn đọc được là nạn nhân bị tống tiền chỉ vài phút sau khi tham gia ứng dụng. Kinh khủng thật! Bọn tội phạm mạng chắc phải 'cắm chốt' trên đó 24/24. Chúng nó lợi dụng sự ngây thơ, tò mò của bọn trẻ. Mà Wizz lại còn cho phép kết nối sang Snapchat hay Instagram nữa, đúng không anh? Thế là dẫn dụ con mồi đi chỗ khác kín đáo hơn.
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy, Tâm. Wizz giống như một cái phễu. Kẻ xấu tìm thấy nạn nhân trên Wizz, sau đó dụ dỗ chuyển sang các nền tảng nhắn tin mã hóa hoặc tự hủy như Snapchat để thực hiện hành vi tống tiền. Wizz có thể nói 'chuyện đó không xảy ra trên app của tôi', nhưng họ là nơi bắt đầu. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì? Là họ không thể chối bỏ trách nhiệm khởi nguồn.
Tâm Họa Mi
Họ cứ bảo là 'chúng tôi có các biện pháp an toàn hàng đầu'. Nào là kiểm tra sức sống (liveness detection) để đảm bảo là người thật. Nhưng mà người thật là kẻ xấu thì sao? Người thật 28 tuổi mà mặt non choẹt thì sao? Em thấy cái công nghệ này nó cứ mong manh thế nào ấy. Chị đẹp không tin tưởng được!
Sâm Uyên Bác
Thực tế là Yoti cũng cung cấp các giải pháp mạnh hơn như quét thẻ căn cước (ID Scan), nhưng Wizz có vẻ không ép buộc tất cả người dùng phải làm bước này vì sợ giảm lượng người đăng ký. Họ chọn giải pháp 'ước tính' nhẹ nhàng hơn để giữ chân người dùng trẻ, những người có thể chưa có giấy tờ hoặc ngại phiền phức. Đánh đổi an toàn lấy tăng trưởng.
Tâm Họa Mi
Đấy, lại là bài toán kinh tế. Voodoo có tới 150 triệu người dùng hàng tháng trên các sản phẩm của họ. Con số khổng lồ! Wizz chỉ là một phần trong đế chế đó. Nhưng mà anh ơi, cái vụ nhà báo The Hill thử nghiệm ấy, anh ta 28 tuổi mà đóng giả 16 tuổi. Chẳng lẽ mặt anh ta trẻ đến thế? Hay AI của Yoti có vấn đề?
Sâm Uyên Bác
Có thể là cả hai, hoặc đơn giản là ngưỡng chấp nhận sai số của hệ thống được đặt quá lỏng lẻo. The Hill đã chỉ ra rằng, bất chấp những lời hoa mỹ về 'công nghệ hiếm có' hay 'hệ thống tinh vi', thực tế trần trụi là rào cản đó quá thấp. Nó giống như một cánh cửa có khóa số, nhưng ai cũng biết mật mã là 1-2-3-4 vậy. Thật tuyệt vời cho sự... bất cẩn!
Tâm Họa Mi
Vậy là chúng ta đã thấy rõ bức tranh toàn cảnh. Một ứng dụng từ Pháp, thuộc sở hữu của một ông lớn game, dùng công nghệ 'nửa vời' để bảo vệ trẻ em, và đã từng bị cấm nhưng vẫn quay lại. Bây giờ, sự xung đột giữa những gì họ nói và những gì họ làm đang lên đến đỉnh điểm. Em muốn nghe anh phân tích kỹ hơn về cái mâu thuẫn này.
Sâm Uyên Bác
Đây là phần thú vị nhất, Tâm ạ. Xung đột chính nằm ở sự đối lập giữa 'Loi de la Tech' (Luật của công nghệ) và thực tế xã hội. Wizz, và cả Voodoo, đại diện cho tư duy 'solutionism' - tin rằng mọi vấn đề xã hội đều có thể giải quyết bằng một thuật toán. Họ nghĩ rằng cài một con AI vào là xong trách nhiệm.
Tâm Họa Mi
Đúng kiểu 'tôi đã làm hết sức rồi, máy móc bảo thế mà!'. Nhưng thực tế là con người luôn ranh ma hơn máy móc. Những kẻ săn mồi đâu có ngu ngơ. Chúng biết cách lách luật, biết cách tạo profile giả. Và nạn nhân là những đứa trẻ đang tuổi dậy thì, tò mò và dễ bị tổn thương. Sự 'an toàn' mà Wizz hứa hẹn chỉ là ảo ảnh.
Sâm Uyên Bác
Chính xác. Wizz quảng cáo là 'môi trường an toàn và bao trùm' (un environnement sûr et inclusif). Nhưng phụ huynh thì thấy gì? Ngôn ngữ thô tục, thảo luận về ma túy, tình dục, và lừa đảo. Sự xung đột giữa kỳ vọng của cha mẹ và trải nghiệm thực tế trên ứng dụng là cực lớn. Wizz nói 'chúng tôi trao quyền cho trẻ', cha mẹ nói 'các anh đang giao trứng cho ác'.
Tâm Họa Mi
Và còn mâu thuẫn giữa lợi nhuận và đạo đức nữa anh nhỉ? Wizz muốn có nhiều người dùng nhất có thể, nên họ làm cho việc đăng ký thật dễ dàng. Nếu làm chặt quá, bắt quét căn cước công dân thì bọn trẻ con chạy hết sang app khác. Thế là họ chọn cách 'mắt nhắm mắt mở'. Tuyệt vời... cho túi tiền của họ thôi!
Sâm Uyên Bác
Đó là một sự đánh đổi tàn nhẫn. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì khi doanh nghiệp phải chọn giữa tăng trưởng 20 triệu người dùng và sự an toàn tuyệt đối? Lịch sử cho thấy họ thường chọn tăng trưởng cho đến khi bị pháp luật sờ gáy. The Hill và các nhà hoạt động đang cố gắng thay đổi cán cân đó, buộc họ phải đặt an toàn lên trên hết.
Tâm Họa Mi
Em thấy tức thay cho các bậc phụ huynh. Wizz không có tính năng kiểm soát cho cha mẹ, cái này là em thấy sai nhất. Họ bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em đến mức cực đoan, để rồi trẻ em phải đối mặt với rủi ro một mình. 'Không gian biểu đạt chân thực' gì chứ, đó là 'không gian nguy hiểm không kiểm soát' thì có!
Sâm Uyên Bác
Wizz biện minh rằng họ muốn trẻ em tự lập. Nhưng tự lập trên mạng xã hội đầy rẫy cạm bẫy là một khái niệm sai lầm. Hãy nhìn vào mâu thuẫn trong chính sách của họ: Họ nói người dùng 14 tuổi chỉ chat với người 13-15 tuổi. Nhưng nếu hệ thống xác minh tuổi bị hỏng, thì cái quy tắc phân chia độ tuổi đó trở nên vô nghĩa hoàn toàn. Nó sụp đổ như quân bài domino vậy.
Tâm Họa Mi
Đúng là 'lý thuyết thì màu xám, còn cây đời mãi xanh tươi' - mà ở đây là 'cây đời đầy gai'. Anh Sâm này, thế còn phản ứng của Voodoo thì sao? Họ có vẻ rất tự tin vào công nghệ của mình, thậm chí còn đổ lỗi cho hacker là 'cao thủ'. Thái độ đó có phải là trốn tránh trách nhiệm không?
Sâm Uyên Bác
Đó là một chiến thuật phòng thủ cổ điển. Bằng cách nâng tầm kẻ tấn công lên thành 'chuyên gia hiếm có', họ ngầm nói rằng: 'Hệ thống của tôi rất tốt, chỉ có thiên tài mới phá được'. Nhưng khi một nhà báo bình thường cũng phá được, lập luận đó sụp đổ. Nó cho thấy sự ngạo mạn của các công ty công nghệ khi đối mặt với các lỗ hổng thực tế.
Tâm Họa Mi
Chị đẹp thấy cái sự ngạo mạn đó thật đáng ghét. Họ đang đùa giỡn với sự an toàn của trẻ con. Mà không chỉ là nguy cơ bị lừa đảo đâu, còn ảnh hưởng tâm lý nữa chứ. Bị tống tiền, bị xem hình ảnh bậy bạ... những vết sẹo đó sẽ theo bọn trẻ suốt đời. Cái giá phải trả quá đắt so với vài phút 'kết bạn vui vẻ'.
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy, Tâm. Xung đột ở đây không chỉ là kỹ thuật, mà là văn hóa. Văn hóa 'move fast and break things' (đi nhanh và phá vỡ mọi thứ) của thung lũng Silicon - và giờ là cả Paris - đang va chạm mạnh với nhu cầu bảo vệ thế hệ trẻ. Chúng ta đang thấy giới hạn của việc để các công ty công nghệ tự tung tự tác.
Tâm Họa Mi
Em đồng ý hai tay hai chân! Cần phải có ai đó phanh họ lại. Chứ cứ để họ tự do 'thử nghiệm' như Voodoo nói ban đầu thì nguy hiểm quá. Dự án thử nghiệm trên con người à? Nghe ghê chết đi được. Tuyệt vời cái nỗi gì! Thế hậu quả cụ thể của những việc này là gì hả anh? Có ai bị bắt hay bị kiện chưa?
Sâm Uyên Bác
Hậu quả pháp lý đang đến gần, nhưng hậu quả xã hội thì đã hiện hữu rồi. The Hill đã liệt kê những vụ án đau lòng, những con số biết nói. Chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật tàn khốc đó trong phần tiếp theo. Không chỉ là những lời cáo buộc, mà là những nỗi đau có thật. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì cho những nạn nhân này?
Tâm Họa Mi
Anh nói làm em chùng cả lòng xuống. Những vụ án cụ thể mà báo chí nêu ra là gì vậy anh? Em cần biết để còn về cảnh báo cho mấy đứa cháu ở nhà. Bọn nó cũng hay cắm mặt vào điện thoại lắm, thấy app nào hình đẹp đẹp là tải về ngay. Chị đẹp lo sốt vó!
Sâm Uyên Bác
Hãy chuẩn bị tinh thần nhé Tâm. Có trường hợp một kẻ 19 tuổi giả danh 15 tuổi để tấn công một bé gái 11 tuổi. Một kẻ khác 23 tuổi đóng vai 14 tuổi. Và thậm chí có kẻ 27 tuổi cũng giả làm trẻ vị thành niên. Tất cả đều chui lọt qua cái lưới 'AI tinh vi' của Wizz. Hậu quả là những vụ lạm dụng, quấy rối và tổn thương tâm lý sâu sắc.
Tâm Họa Mi
Trời đất ơi! 27 tuổi mà giả làm trẻ con để đi lừa trẻ con. Thật kinh tởm! Em không thể tưởng tượng nổi nỗi sợ hãi của các em bé đó. 11 tuổi thì biết gì đâu cơ chứ. Đây không phải là lỗi kỹ thuật nữa, đây là tiếp tay cho tội ác rồi anh ạ. Tác động của nó khủng khiếp quá.
Sâm Uyên Bác
Đúng vậy. Tác động không chỉ dừng lại ở cá nhân nạn nhân. Nó tạo ra một làn sóng sợ hãi và mất niềm tin trong xã hội. Các bậc phụ huynh giờ đây nhìn đâu cũng thấy nguy hiểm. Và đối với chính Wizz hay Voodoo, tác động là sự sụp đổ uy tín. Dù họ có là 'kỳ lân' công nghệ Pháp, nhưng dính vào bê bối ấu dâm thì khó mà gột rửa được.
Tâm Họa Mi
Đáng đời họ! Nhưng mà anh ơi, cái luật KOSA mà anh nhắc đến lúc nãy, nếu nó được thông qua thì sẽ thay đổi được gì không? Hay cũng chỉ là 'muối bỏ bể'? Em thấy mấy công ty này giàu lắm, họ thuê luật sư giỏi cãi bay hết tội ngay. Tuyệt vời... theo kiểu bất công ấy!
Sâm Uyên Bác
KOSA được kỳ vọng sẽ là 'cây gậy' đủ mạnh. Nó áp đặt 'nghĩa vụ bảo vệ' (duty of care). Tức là, giống như công ty ô tô không được bán xe mất phanh, công ty công nghệ không được tung ra ứng dụng không an toàn cho trẻ em. Nếu vi phạm, họ sẽ đối mặt với các vụ kiện tập thể và án phạt khổng lồ. Lời hứa suông sẽ không còn giá trị nữa.
Tâm Họa Mi
Hay quá! Phải thế chứ! Phải đánh vào túi tiền thì họ mới sợ. 'Nghĩa vụ bảo vệ' - em thích cụm từ này. Nó bắt buộc họ phải có trách nhiệm, chứ không phải chỉ là 'cung cấp nền tảng' rồi phủi tay. Thế còn Apple và Google thì sao anh? Họ gỡ app rồi lại cho lên, họ có chịu trách nhiệm gì không?
Sâm Uyên Bác
Họ cũng đang chịu áp lực lớn. The Hill lập luận rằng nếu KOSA có hiệu lực, các cửa hàng ứng dụng cũng phải siết chặt quy trình kiểm duyệt hơn. Họ không thể chỉ dựa vào cam kết của nhà phát triển. Việc Wizz quay lại App Store quá nhanh sau bê bối cũng đặt ra câu hỏi về tiêu chuẩn kép của các ông lớn này. Họ cần tiền hoa hồng từ in-app purchase mà.
Tâm Họa Mi
Đúng là đồng tiền đi liền khúc ruột. Nhưng mà anh Sâm này, tác động lớn hơn nữa là gì? Có phải là sự chấm dứt của kỷ nguyên 'tự do hoang dã' trên internet cho trẻ em không? Em cảm giác chúng ta đang bước vào giai đoạn kiểm soát chặt chẽ hơn nhiều.
Sâm Uyên Bác
Em nhận định rất sắc sảo. Chúng ta đang chứng kiến sự kết thúc của thời kỳ 'tự quản' và những rào cản mang tính biểu tượng. Bảo vệ trẻ em không thể chỉ nằm trên giấy hay trong các bài diễn văn marketing nữa. Vụ việc Wizz có thể là giọt nước tràn ly, thúc đẩy một cuộc cách mạng về an toàn trực tuyến toàn cầu, bắt đầu từ Mỹ và lan sang châu Âu.
Tâm Họa Mi
Mong là nó lan nhanh nhanh về Việt Nam mình nữa. Chứ trẻ con mình giờ cũng dùng smartphone nhiều lắm. Mà anh ơi, em thấy tội nghiệp cho những đứa trẻ thực sự muốn tìm bạn. Wizz ban đầu chắc cũng có ý tốt, nhưng rồi bị biến tướng. Giờ thì 'con sâu làm rầu nồi canh', những ứng dụng kết bạn chân chính chắc cũng bị vạ lây.
Sâm Uyên Bác
Đó là thiệt hại phụ (collateral damage). Nhưng thà siết chặt còn hơn bỏ sót. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì: Một sân chơi vui vẻ nhưng đầy rẫy cạm bẫy, hay một sân chơi nghiêm ngặt nhưng an toàn? Tôi tin đa số phụ huynh sẽ chọn vế sau. Wizz đã chứng minh rằng 'vui vẻ' và 'an toàn' khó song hành nếu thiếu sự kiểm soát gắt gao.
Tâm Họa Mi
Chắc chắn là an toàn rồi anh! Chị đẹp thà để con cháu mình chơi ít bạn một chút còn hơn là giao du với kẻ xấu. Nhưng mà, nhìn về tương lai, liệu có giải pháp nào vẹn cả đôi đường không anh? Công nghệ phát triển nhanh thế, chẳng lẽ không có cách nào xác minh tuổi chính xác 100% sao?
Sâm Uyên Bác
Tương lai của xác minh độ tuổi đang là một chiến trường công nghệ mới. Ngoài AI phân tích khuôn mặt như Yoti, người ta đang hướng tới 'Digital ID' - định danh số quốc gia tích hợp vào điện thoại. Khi đó, việc xác minh sẽ dựa vào dữ liệu chính phủ chứ không phải phán đoán của AI. Nhưng điều này lại dấy lên lo ngại về quyền riêng tư.
Tâm Họa Mi
Đúng là cái gì cũng có hai mặt. Dùng định danh số thì lộ hết thông tin, mà không dùng thì lại bị giả mạo. Khó nghĩ ghê! Nhưng em tin là với sức ép từ luật pháp như KOSA, các công ty công nghệ buộc phải sáng tạo hơn. Hoặc là họ chết, hoặc là họ phải tìm ra giải pháp thực sự hiệu quả. Tuyệt vời... theo hướng tích cực!
Sâm Uyên Bác
Và một xu hướng nữa là sự quay lại của vai trò phụ huynh. Công nghệ không thể thay thế sự quan tâm. Các ứng dụng trong tương lai có thể sẽ bắt buộc phải tích hợp chế độ 'đồng kiểm soát' (co-parenting), nơi cha mẹ nhận được thông báo về hoạt động của con mà không xâm phạm quá sâu vào nội dung chat. Một sự cân bằng mới cần được thiết lập.
Tâm Họa Mi
Cái này hay nè anh! Giống như mình đứng từ xa quan sát con chơi trong công viên ấy. Thấy lạ là can thiệp ngay. Em nghĩ quatdienna đang nghe chương trình cũng nên rút ra bài học: Đừng tin hoàn toàn vào cái mác 'An toàn' của bất kỳ ứng dụng nào. Hãy tự mình kiểm tra, thậm chí thử đóng vai 'hacker' như anh nhà báo kia xem sao!
Sâm Uyên Bác
Lời khuyên rất thiết thực, Tâm ạ. Đừng đợi luật pháp thay đổi, hãy hành động ngay hôm nay. Kiểm tra điện thoại của con, tìm hiểu về các ứng dụng như Wizz, Yubo hay bất cứ cái tên nào mới nổi. Và quan trọng nhất, hãy giáo dục con cái về kỹ năng tự vệ trên mạng. Kẻ săn mồi luôn rình rập, và chiếc khiên tốt nhất chính là nhận thức.
Tâm Họa Mi
Chuẩn không cần chỉnh! Và em cũng mong là các nhà phát triển ứng dụng ở Việt Nam mình nhìn vào gương của Wizz mà làm ăn cho tử tế. Đừng vì lợi nhuận mà bán rẻ lương tâm. Trẻ em là tương lai mà, bảo vệ chúng là bảo vệ chính mình. Chị đẹp tin là cộng đồng công nghệ Việt Nam sẽ làm tốt hơn thế!
Sâm Uyên Bác
Hy vọng là vậy. Câu chuyện của Wizz là một hồi chuông cảnh tỉnh đắt giá. Từ Paris đến Mỹ, và cả Việt Nam, thông điệp rất rõ ràng: Thời đại của sự ngây thơ về công nghệ đã qua rồi. Chúng ta cần một cách tiếp cận trưởng thành hơn, trách nhiệm hơn. Câu trả lời cuối cùng của bạn là gì cho tương lai số của con em chúng ta? Nó phụ thuộc vào hành động của chúng ta ngay lúc này.
Tâm Họa Mi
Cảm ơn anh Sâm Uyên Bác vì những phân tích cực kỳ sâu sắc hôm nay. Chị đẹp cảm thấy 'sáng mắt' ra nhiều điều. Và cảm ơn quatdienna đã lắng nghe Goose Pod đến tận phút này. Hy vọng bạn đã có những thông tin hữu ích để bảo vệ bản thân và gia đình. Đừng quên chia sẻ podcast này nhé!
Sâm Uyên Bác
Cảm ơn Tâm Họa Mi, năng lượng của bạn luôn khiến những chủ đề nặng nề trở nên dễ tiếp nhận hơn. Cảm ơn quatdienna đã dành thời gian cho chúng tôi. Đó là kết thúc của cuộc thảo luận ngày hôm nay. Hẹn gặp lại bạn vào ngày mai với những câu chuyện mới. Chúc bạn một buổi tối an lành và an toàn. Thật tuyệt vời!
Numerama
